Sıklıkla sporla ilgilenen kişilerde karşılaştığımız yaralanmalardan biri olan çapraz bağ kopmaları neden olur? Nedir bu çapraz bağlar? Ön çapraz bağ femur ve tibia dediğimiz yani uyluk ve kaval kemiği arasındaki bağımızdır ve kaval kemiğinin hareket esnasında anormal şekilde öne gitmesini engeller. Diz eklemi içerisinde ön ve arkadan birbirlerini çaprazladıkları için böyle adlandırılan bu 2 ligament (anterior/posterior crurciat ligament) büyük oranda eklemin stabilitesini sağlar. Tabii ki sadece bu iki bağdan oluşmuyor stabilite dediğimiz terim. Fakat ön çapraz bağın hasarı ile daha çok karşılaşırız.
Peki, nasıl oluyor da biz bu ligamenti hasarlıyoruz? Alında çok basit bir mantıkla herhangi bir yapıya bu ister lastik olsun isterse bir araba ya da bir çapraz bağ kaldırabileceğinden veyahut taşıyabileceğinden fazla yük yük yüklerseniz yapısı bozulur, kırılır, kopar. Genellikle sporcuların ani hareketlerinde örneğin; bir futbolcu sabit tek ayak üzerinde topa vurmak için vücudunu ani bir hareketle döndürdüğünde diz merkezli bu hareketi ön çapraz bağını hasarlayabilir. Zaten sporcuların özel antrenmanlar yapmasındaki bir neden de bu yaralanmaları önlemek. Diğer nedenlere bakacak olursak, bu yırtıklar dize yandan gelen direkt darbeler ve dizin aşırı gerilmesine bağlı olabilir ve darbelerle olan yaralanmalarda dizin diğer yapıları da hasar görebilir.
Çapraz bağ yaralanmaları kendini şu şekilde belli edebilir. Tabii ki bu teşhisi koyacak kişi hekimizinidir.
〰 Yaralanma esnasında
başlayan ağrı
〰Şişlik
〰Zaman geçtikte şişlik azalır yerini stabilite bozukluğuna bırakır ve ağrı istirahatle dinerken aktiviteyle artar hale gelir.
〰 Yaralanma esnasında kopma sesi duyulabilir ama her duyulan ses bağın koptuğu anlamına gelmez.
Genç ve aktif bireylerde tedavi cerrahi operayonla sağlanır. Ameliyatı planlayan ve uygulayan kişi ortopedi uzmanıdır.
Cerrahi sonrası fizik tedavi yaklaşımlarına bakacak olursak;
- Grefti (yani tamir edilen yeni bağı) aşırı yüklerden korumak
- Ödemi kontrol atına almak
- Gerekliyse dizlik kullanmak
- Diz çevresine yapışan kasları kuvvetlendirmek
Ameliyat sonrası birkaç hafta içinde dizi aşırı yüklenmelerden korumak gerekir bunun için koltuk değneği kullanabilir. Hekimiz ya da fizyoterapistiniz tarafından önerilen egzersizleri yapmanız normal iyileşme sürecine etki edecektir. Cerrahiden hemen sonra vakit kaybetmeden hasta bir rehabilitasyon programına dahil edilmelidir.
👏👏
YanıtlaSil